ศิลปะ
ของ
ประเทศไทย

หลังวิกฤตการณ์สึนามิ

จานีน ยโสวันต์

ภาพลักษณ์ของการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย 1 ปีหลังจากเหตุการณ์สึนามิเมื่อ
ปี 2547 นั้นยากที่จะรักษาเยียวยาได้ ผู้คนไม่ทราบและไม่ได้คาดคิดเกี่ยวกับ
อันตรายของคลื่นยักษ์ที่สร้างความเสียหายให้แก่หลายพื้นที่ของชายฝั่งทะเล
อันดามัน แผ่นเปลือกโลกสั่นไหวทั่วประเทศไทย เสียงเหมือนกระสุนที่ถูกยิง
ออกมาจากกระบอกปืน ทุกๆคนและทุกองค์กรต่างเงียบสงบ มีรายงานว่ามี
แผ่นดินไหวแรงสั่นสะเทือนขนาด 9 ริคเตอร์ น้ำในสระว่ายน้ำของฟูลมูนรีสอร์ท
จังหวัดเชียงใหม่ได้กระฉอกออกมาภายนอกแต่พวกเราก็ยังไม่รู้ว่าจะเกิดอะไรขึ้น
ต่อไป เวลาสิบนาฬิกากับอีกสามนาที คลื่นยักษ์ซัดเข้าถึงหาดกมลาจังหวัดภูเก็ต
ผู้คนมากมายเสียชีวิต น้ำท่วมเกาะภูเก็ต พื้นที่ๆเรียกว่าสะพานหิน น้ำในคลอง
ด้านหลังโบสถ์แคทอลิคขึ้นและลงอย่างรุนแรง เรือประมงหลายลำและอาคาร
หลายหลังได้รับความเสียหาย

 

เมื่อวันที่ 26 ธันวาคม 2546ที่ผ่านมา คลื่นยักษ์ที่เรียกว่าสึนามิซัดกระทบชายฝั่ง
6 จังหวัดตามแนวชายฝั่งทะเลอันดามันในภาคใต้ของประเทศไทย เพียงประเทศ
ไทยประเทศเดียวก็มีผู้เสียชีวิตจากคลื่นยักษ์เป็นจำนวนถึง 5,395 คน กว่าครึ่งเป็น
ชาวต่างประเทศ ทุกประเทศที่ล้อมรอบมหาสมุทรอินเดียมียอดผู้เสียชีวิตทั้งหมด
280,000 คน มหันตภัยสึนามิได้สร้างความแตกตื่นให้กับโลก

 

รูปแบบของการซัดสาดเป็นเช่นเดียวกัน น้ำทะเลลดระดับเป็นระยะทางห่างจาก
ชายฝั่ง 500 – 1000เมตร ยี่สิบนาที่ต่อมา คลื่นระลอกแรกที่มีความสูงสองเมตรพุ่ง
เข้าหาฝั่ง สิบห้านาทีถัดจากนั้น คลื่นระลอกที่สองที่มีความสูงระหว่าง 3 -10 เมตร
พุ่งตามมา มันเป็นเหมือนกำแพงน้ำขนาดยักษ์ที่มีความยาวหลายร้อยกิโลเมตร
พุ่งเข้าหาชายฝั่งด้วยกำลังการทำลายล้างที่รุนแรง พลังเช่นนี้สามารถพัดพา
เรือลำใหญ่ที่จอดเทียบท่าอยู่ขึ้นบนฝั่งได้มากกว่า50เมตรและพัดอาคารที่อยู่อาศัย
ที่อยู่ภายในเส้นทางของมัน น้ำทะเลซัดเข้าฝั่ง1กิโลเมตร คลื่นระลอกสุดท้ายที่มี
ความสูง5เมตรก็เข้ามาทำลายล้างต่อไปทำให้เกิดน้ำท่วมอย่างรุนแรง การเพิ่ม
ความสูงของคลื่นที่มากขึ้นบริเวณชายหาดทำให้เกิดทางลาดชันและทะเลเปิด

 

ในจังหวัดภูเก็ต เมื่อเรายืนหันหน้าไปทางตะวันตกบนยอดหน้าผา เราก็จะเห็นภาพ
แนวกว้างของทะเลอันดามัน ที่นี่เป็นพื้นที่ๆมั่งคั่งที่สุดในประเทศ เกาะถูกแบ่งออก
จากแผ่นดินใหญ่ด้วยช่องแคบ สะพานได้เชื่อมต่อแผ่นดินใหญ่กับเกาะมานานแล้ว
การผ่านแบบนี้เป็นที่นิยมมากขึ้นและเป็นการสร้างการจราจรขึ้นบนเกาะ ภูมิประเทศ
มีหลายรูปแบบ มีหาดทรายสวยงามอันยาวเหยียด แนวชายฝั่งทะเลที่เป็นหินและ
สถานที่ที่มีหน้าผาหินปูนขนาดยักษ์เผชิญหน้ากับมหาสมุทร ภายในเกาะมีเนินเขา
และพันธุ์ไม้เขตร้อนต่างๆหลากชนิด และยังมีความหลากหลายทางภูมิศาสตร์บน
เกาะภูเก็ตมากกว่าที่เกาะอื่นๆในประเทศไทย

 

อาคารบ้านเรือนในเมืองเป็นรูปแบบจีน-โปรตุเกส ตามประวัติศาสตร์ชาวโปรตุเกส
มาตั้งถิ่นฐานที่นี่เพื่อขนส่งดีบุกไปยังท่าเรืออื่นๆ การผสมผสานเบื้องหลังของจีน
และโปรตุเกสทำให้เกาะนี้มีวัฒนธรรมของตนเอง ยังมีอิทธิพลของจีนอยู่อย่าง
หนาแน่นในเมืองใหญ่ การทำสวนยาง อาหารทะเล และการทำเหมืองดีบุกก็ยังเป็น
การสร้างความมั่นคงทั่วไปให้แก่ภูเก็ตอีกด้วย

 

รายได้หลักของประเทศคือการท่องเที่ยวและสถานที่ดึงดูดความสนในแห่งหนึ่งคือ
ภูเก็ต แฟนตาซี ซึ่งไม่ได้เป็นเพียงมนต์เสน่ห์และความงามของประเทศไทยเท่านั้น
แต่ยังอุดมไปด้วยประเพณีไทยโบราณกับเทคโนโลยีและเทคนิคพิเศษอันทันสมัย
ผลก็คือสถานบันเทิงบนพื้นที่ 140 เอเคอร์ มีกิจกรรมและความบันเทิงมากมาย
หมู่บ้านที่จัดงานเทศกาลเกมส์ งานหัตถกรรมและการจำหน่ายสิ่งของต่างๆ
ภัตตาคารขนาด4,000 ที่นั่งที่เป็นบุปเฟต์อาหารไทยและนานาชาติ การแสดง
ละครในเวทีรูปแบบลาสเวกัสที่จะทำให้คุณลืมหายใจ เทคโนโลยีที่ทันสมัยและ
เทคนิคพิเศษได้เพิ่มความงดงามของเทพนิยายไทย เรื่องลึกลับและเวทมนตร์
คาถา ทำให้ผู้ชมรู้สึกหฤหรรษ์

Palace of the Elephants เป็นโรงละครอันทันสมัยมีระบบเสียงดีเยี่ยม รองรับผู้คน
ได้ 3,000 ที่นั่ง ด้านหน้าเป็นการสร้างปราสาทหินสมัยสุโขทัยขึ้นมาใหม่ มีรูปปั้น
ช้างอันสวยงาม เป็นโรงละครที่มีการแสดงการผสมผสานวัฒนธรรมและภาพมายา

 

เมื่อเดินเล่นไปถึงFestivalVillageก็เหมือนการเดินทางผ่านประวัติศาสตร์ของ
สถาปัตยกรรมในประเทศไทย ผู้เยี่ยมชมสามารถซื้อหาสินค้าท้องถิ่นคุณภาพดีจาก
ร้านค้า 15 แห่งที่ขาย ผ้าไหม หนังสัตว์ งานหัตถกรรม เซรามิค อัญมณี ของที่
ระลึก สินค้าแปลกๆเกี่ยวกับช้างและแฝดสยาม และของต่างๆ อีกมากมาย

FestivalVillageเป็นการแนะนำตัวเข้าสู่สวนสนุก ที่เต็มไปด้วยความสนุกสนาน
และความบันเทิงที่มาพร้อมกับความอบอุ่นของประเทศไทย เราจะรู้สึกประหลาดใจ
กับทักษะของชาวบ้านที่ทำการสาธิตงานศิลปะและงานประดิษฐ์ ชมขบวนพาเหรด
การประกวดนางงามและการแสดงตามถนน

ภาพพจน์ของเทคโนโลยีภาพมายาและการแสดงวัฒนธรรมไทยโบราณศิลปะ
ความเชื่อ และกระบวนการของวัฒนธรรมและศาสนา เต็มไปด้วยการสร้างสรรค์อัน
เยี่ยมยอด ยกตัวอย่างเช่น การแสดงชุด Fantasy of kingdom และCulture
illusion show แม้ว่าภูเก็ต แฟนตาซีจะนำแนวคิดของโรงละครในลาสเวกัสมาใช้
กับการแสดง มันก็เป็นการแสดงส่วนบุคคลที่แสดงตามท้องถิ่น ตามรายงานข่าวใน
เวลานั้น ดิฉันทราบว่าคลื่นยักษ์สึนามิซัดสาดเข้าภูเก็ต แฟนตาซี และสถานที่
ท่องเที่ยวตามธรรมชาติอื่นๆ เช่นแนวปะการัง ฝันร้ายสึนามิเป็นบทเรียนอัน
แสนเศร้าสำหรับชาวไทยและโลกอีกด้วย โชคยังดีที่โรงละครภูเก็ต แฟนตาซี
กลับมาอีกครั้งหลังจากพื้นที่กว่า 140 เอเคอร์ของหาดกมลาได้รับความเสียหาย

กรุงเทพเป็นเป้าหมายหลักของนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ แต่กรุงเทพไม่มีสถาน
บันเทิงทางวัฒนธรรมมากนัก ในอดีต Timlandเป็นโอกาสที่จะรวบรวมการแสดง
และวัฒนธรรมเข้าไว้ด้วยกัน เช่นเดียวกับลัดดาแลนด์ในจังหวัดเชียงใหม่ แต่ทั้งคู่
ถูกล้มเลิกเพราะสภาพเศรษฐกิจและการจัดการที่ไม่มีคุณภาพ ในประเทศที่กำลัง
พัฒนา ศิลปะและการแสดงไม่ใช่สิ่งจำเป็นพื้นฐานของมนุษย์ ดังนั้นรัฐบาลจึงให้
ความสนใจน้อยมาก ศิลปินนั้นได้สร้างผลงานใหม่ออกมาเป็นประจำ แต่ถ้าขาดการ
สนับสนุนก็ทำให้พวกเขาผิดหวัง

วิกฤตการณ์สึนามินั้นได้ชะงักงันการท่องเที่ยว ภาคเอกชนพยายามที่จะผลักดัน
กระแสวัฒนธรรมทางเลือกเพื่อที่จะดึงให้นักท่องเที่ยวกลับมายังประเทศไทย ที่
รัชดา แกรนด์เธียเตอร์ สถานที่เป็นของภาคเอกชนได้จัดแสดงศิลปะ 4 ภาค และ
นำเสนอการแสดงระดับโลกในโครงการที่เรียกว่า"สยามนิรมิต"เหมือนเป็นอาหาร
จานร้อนจากครัวไทยที่ถูกจัดเตรียมมาเป็นอย่างดีในวิถีชีวิตของสังคมโดยการ
จำลองฉากชนบทและประเพณีไทยทั้ง 4 ภาค

เมื่อดิฉันนั่งลงและมองไปที่เวที เสียงของกลองสะบัดชัย บทเพลงล้านนา และการ
ฟ้อนรำทางเหนือ มีนักแสดงหลายคนออกมาจากทุกทิศทาง ทันใดนั้นเองดิฉันเห็น
ฉากวัดพระสิงห์ จังหวัดเชียงใหม่ ผู้คนชาวล้านนาแต่งกายอย่างงดงาม เข้าร่วมใน
เทศกาลลอยกระทง กษัตริย์ทรงปล่อยโคมลอยขึ้นไปสู่ท้องฟ้า บางคนกล่าวว่า
ความทุกข์โศกและการเจ็บไข้ได้ป่วยก็จะลอยไปกับโคมลอยเช่นกัน

ฉากล้านนาไทยหายไป และฉากท้องฟ้าสีครามเข้ามาแทนดิฉันมองเห็นคลื่น แสง
และเงาของหนังตะลุง และก็มีการรำโนราห์เช่นกัน บทเพลงเฉพาะของทางใต้
ผสานกับขลุ่ยและกลอง เรือใหญ่แล่นออกมาจากด้านซ้ายของเวที ยังมีการ
แลกเปลี่ยนสินค้ากันเช่นเสื้อผ้า แจกัน เป็นต้น นี่เป็นการแสดงที่บอกเล่าเรื่องราว
ของชาวจีนที่แล่นเรือมาค้าขายที่ประเทศไทยในสมัยก่อน

การรำเซิ้งซึ่งเป็นการเต้นรำแบบอีสานนั้นมีความสนุกสนานมากว่าแบบอื่นๆ ภาพ
นางอัปสรซึ่งเป็นหินแกะสลักยืนนิ่งอยู่ในปราสาท ผู้แสดงเต้นรำในแสงอ่อนสลัว

ตอนสุดท้ายซึ่งเป็นวิถีชีวิตภาคกลาง กรุงเทพฯและจังหวัดใกล้เคียงมีความสัมพันธ์
กับแม่น้ำอย่างแนบแน่นดังเช่นเวนิสตะวันออก พระสงฆ์ออกบิณฑบาตรตอนเช้าตรู่
โดยการพายเรือไม้ขนาดเล็ก ภาพที่เห็นนั้นเป็นเรื่องที่น่ายินดี 

การผสมผสานความเชื่อทางพุทธเกี่ยวกับบุญและบาป สวรรค์และนรกสามารถทำ
ให้เราเกิดความกลัวได้ ป่าหิมพานต์หรือประตูสู่สวรรค์ มีสัตว์ในวรรณคดีมากมาย
เต้นรำ นี่เป็นดินแดนที่สวยงามระหว่างสวรรค์และนรกในจินตนาการ

การแสดงทำให้ดิฉันประหลาดใจมาก นางมณีเมขลา นางฟ้าผู้ร่ายรำอย่างงดงาม
ในมือถือลูกแก้วเพื่อล่อรามสูรยักษ์ในวรรณคดี เสร็จแล้วจึงเหาะกลับสวรรค์

ท้ายที่สุด มีการแสดงประเพณีท้องถิ่น เช่น ปอยส่างลองของชาวไตเทศกาล
สงกรานต์ การลอยกระทงในจังหวัดสุโขทัยที่นางนพมาศนั่งบนกระทงยักษ์
ชาวบ้านเข้าร่วมงานและนำกระทงมาลอยที่แม่น้ำด้วย

ฉากของสยามนิรมิตนั้นยอดเยี่ยมและเป็นเวที่ที่ใหญ่ที่สุดในโลกแห่งหนึ่ง ซึ่งเป็น
ส่วนหนึ่งของความงามหลังเหตุการณ์สึนามิ

Send Us Your Comments
About This Article

©2005 Janine Yasovant
©2005 Publication Scene4 Magazine

จานีน ยโสวันต์ เป็นอาจารย์และนักเขียน ได้รับปริญญาตรีทางจิตวิทยา และปริญญาโทการบริหารภาครัฐ และยังเป็นผู้อำนวยการของICECA ทำงานทางด้านสื่อศิลปะต่างๆ เธอมีความเห็นว่า จิตใจที่เงียบสงบทำให้ทุกสิ่งเป็นไปได้
For more of her commentary and articles, check the
Archives

 

 

 

december 2005

Cover | Contents | inFocus | inView | reView | inSight | Qreviews | Letters | Links Subscribe | Privacy | About | Terms | Contact | Advertising | Archives
EMAIL THIS PAGE • SEARCH THIS ISSUE

© 2000-2005 Scene4 - International Magazine of Performing Arts and Media - AVIAR-DKA Ltd - Aviar Media LLC. All rights reserved (including author and individual copyrights as indicated). All copyrights, trademarks and servicemarks are protected by the laws of the United States and International laws. Reproduction in whole or in part without permission is prohibited.